گاز مونوکسید دی نیتروژن یکی از گازهای گلخانه ای خطرناک است و از مزارع آزاد متصاعد می شود. محققان اروپایی در نروژ میخواهند به اسرار این گاز پی ببرند تا بهتر بتوانند با اثرات ناشی از آن مقابله کنند.

مقابله با وضعیت نگران کننده تغییرات آب وهوایی نیاز به دانشهای مختلف دارد. دانشمندان اروپایی علوم مختلف میکروبیولوژی، بیوشیمی و علوم روباتیک در طرح موسوم به «نورا» در نروژ دور هم جمع شده اند تا راهبردی برای کاهش یکی از گازهای آلاینده بیابند.

زمینهای کشاورزی یکی از منابع اصلی گسیل گاز گلخانه ایِ خطرناکی است که نام آن را خیلی نمی شنویم: گاز مونوکسید دی نیتروژن که به گاز خنده هم معروف است. میزان آلایندگی این گاز ۳۰۰ برابر دی اکسید کربن است. ۱۰ درصد گرمایش زمین در اثر گاز دی نیتروژن مونوکسید است که باعث تخریب لایه اوزن هم می شود.

محققان اروپایی در نزدیکی اسلو، پایتخت نروژ قصد دارند با اثرات ناشی از این آلاینده خطرناک مقابله کنند. آنها فرضیه هایی را که در آزمایشگاه برای کاهش گسیل این گاز به بار آورده اند، آزمایش می کنند. روباتی میزان گسیل گاز را روی زمین کشاورزی آزمایشی، در زمان واقعی اندازه گیری می کند.

کار این روبات این است که بخشهای مختلف خاک را پس ازتغییراتی که روی آنها انجام شده، بکاود. اندازه گیری بطور دستی انجام می شود. در نتیجه به زمان زیادی نیاز هست. اما در اینجا تمام داده ها بطور اتوماتیک ذخیره می شود.

لارس باکن، محقق محیط زیست این پروژه و استاد دانشگاه علوم زیستی نروژ می گوید: «برای اینکه بدانید آیا میزان انتشار گاز مونوکسید دی نیتروژن از یک خاک خاص کاهش یافته یا نه، باید میزان گازی را که از آن خاک متصاعد می شود، طی یک فصل، هر روز و بطور مداوم اندازه گیری کنید. زیرا گسیل این گاز نوسان دارد و هر روز یکسان نیست. میزان غلظت گاز را در محفظه ای که پایین تر از سطح زمین است، بمدت سه دقیقه اندازه گیری می کنیم. نکته اصلی این است که این کار باید بطور کاملا خودکار انجام شود چون به داده های انبوه نیاز داریم.»

تولید گاز مونوکسید دی نیتروژن منشاء باکتریایی دارد. اما افزایش استفاده از نیتروژن در کودهای شیمیایی هم باعث افزایش تولید و انتشار این گاز می شود.

محققان می خواهند بدانند چگونگی برخی میکروارگانیسمهای خاک می تواند، هم این گاز را بسازد، و هم جذب کند.

پاول لیسوس، میکروبیولوژیست این پروژه می گوید: «متوجه شدیم که باکتریهای خاصی که باعث ایجاد مونوکسید دی نیتروژن می شوند، قادرند این گاز را پس از انتشار هم، در خود جذب کنند. اساس مطالعات ما این بود که به درک بهتری از مولکول بنیادین این باکتری برسیم که منشاء تولید و کاهش گاز است. به این ترتیب می توانیم به راهی برای کاهش انتشار این گاز آلاینده دست پیدا کنیم.»

در نتیجه پژوهشگران باید کاری کنند که باکتری، آنزیم نابودکننده مونوکسید دی نیتروژن را بیشتر تولید کند.

مانوئل سورایانو-لاگونا متخصص بیوشیمی طرح درباره پروتئین این آنزیم می گوید: «این یک پروتئین خیلی خاص است که تا امروز بعنوان بهترین مخرب مونوکسید دی نیتروژن شناخته شده است. در مرکز این پروتئین، اتمهای مس وجود دارد که از بین برنده مونوکسید دی نیتروژن هستند. ما می خواهیم از منظر بیوشیمی ببینیم باکتری چگونه می تواند این پروتئین را تولید کند.»

طی دهه های اخیر، میزان انتشار مونوکسید دی نیتروژن افزایش یافته است. علاوه بر کود کشاورزی و ترکیبات آن، خود خاک و شیوه استفاده از آن هم در گسیل این آلاینده نقش دارد.

اسو فروستگرود، مسئول هماهنگ کننده این طرح می گوید: «شاید بتوانیم عملکرد کودهای شیمیایی را بهتر کنیم و باید با استفاده از هوارسانی به خاک و عدم استفاده بیش از حد از کود شیمیایی، بیشتر روی مدیریت [خاک] کار کنیم. اخیرا متوجه شدیم با کاهش PHخاکی که بیش از اندازه اسیدی است، می توانیم میزان گسیل مونوکسید دی نیتروژن را به شدت کاهش دهیم.»

منبع: یورونیوز فارسی

زراد خانه غذایی دنیا در مجمع الجزیره سوالبارد (Svalbard) نروژ در اقیانوس منجمد شمالی واقع است است. «خزانه جهانی بذر» (Global Seed Vault) سیلویی است که گونه های با ارزش گیاهی زمین را برای روز مبادا و در صورت بروز فجایع نابود کننده حفظ می کند. این خزانه برای در امان ماندن از خطر بالا آمدن آب دریاها، در ارتفاع ۱۳۰ متری کوه ساخته شده و مانند لایه منجمد عمق زمین، هر چیزی را دست کم تا ۲۰۰ سال حفظ می کند. این خزانه سال ۲۰۰۸ تاسیس شد و تا به حال ۸۶۰ هزار نمونه از چهار هزار گونه گیاهی مختلف دنیا از جمله بیش از ۱۲۰ هزار نوع برنج و صد هزار نوع گندم به آن سپرده شده است.

کارشناسان سوری اخیرا با برداشت سپرده های گیاهی خود، توانستند خزانه بذرهایشان را که در جنگ آسیب دیده بود دوباره پر کنند. این اولین برداشت از خزانه جهانی بذر، با امید به بازگرداندن سپرده ها انجام شد. اینجا خبری از تنش های دیپلماتیک جهانی نیست بلکه بستری عمومی برای سپرده های تک تک کشورها است. کارشناس می گوید: «تنها نک

ته مهم دقت در سپرده گذاری است. اینجا خبری از سیاست نیست. برنامه ما جهانی و هدف ما در خزانه جهانی فقط نگهداری از دانه ها است.» این سیلو توسط دولت نروژ و سازمان بنیاد بذر تاسیس شده و در آن سالی ۳ سه یا چهار بار باز می شود. آمریکا و ژاپن اعضای تازه هستند. استرالیا یکی از بزرگترین اعضای شریک، ده هزار نوع دانه به خزانه سپرده است.

برای ورود به دهلیز باید از پنج در رمز دار عبور کرد. یکی از مدریران این مرکز می گوید: «برای محافظت از ورود غیرمجاز زنگ خطر داریم ولی هیچوقت پیش نیامده است. تصور نمی کنم چینین جرمی اینجا روی بدهد.» این دهلیز که در برابر بلاهای طبیعی از جمله زلزله مقاوم است، گنجایش ذخیره کردن بیش از دو میلیارد بذر را دارد. مسئولان آن معتقدند برداشت بذر توسط پژوهشگران سوری، نمونه ای از موفقیت این مرکز در نگهداری از میراث کشاورزی دنیا است.

منبع:یورونیوز فارسی